Phân hữu cơ tự làm – giải pháp xanh từ rác nhà bếp
Phân hữu cơ tự làm – vì sao nên áp dụng tại gia?
Phân hữu cơ tự làm là nguồn phân bón thu được từ quá trình phân hủy tự nhiên của rác hữu cơ như rau củ, vỏ trái cây, lá khô… Không chỉ giúp tái chế rác thải, phương pháp này còn mang lại nhiều lợi ích:
-
Tiết kiệm chi phí: Không cần mua phân bón hóa học.
-
An toàn cho cây trồng: Không chứa hóa chất độc hại.
-
Cải thiện đất: Tăng độ tơi xốp, bổ sung vi sinh vật có lợi.
-
Bảo vệ môi trường: Giảm lượng rác thải ra bãi chôn lấp.
Nếu bạn quan tâm tới cách bón phân, tưới nước hiệu quả, có thể tham khảo thêm tại vườn cây kiểng.
Phân hữu cơ tự làm – nguyên liệu dễ tìm ngay tại bếp
Rác nhà bếp chính là kho nguyên liệu phong phú cho phân hữu cơ tự làm.
Nguyên liệu nên dùng:
-
Rau củ thừa, vỏ trái cây, vỏ trứng.
-
Bã cà phê, bã trà.
-
Lá khô, cỏ cắt.
-
Giấy báo xé nhỏ, bìa carton (không in màu).
Nguyên liệu cần tránh:
-
Thịt, cá, sản phẩm từ sữa (gây mùi và thu hút côn trùng).
-
Dầu mỡ thừa.
-
Rác vô cơ (nhựa, kim loại, thủy tinh).
Phân hữu cơ tự làm – các bước thực hiện đơn giản
Bước 1 – Chuẩn bị dụng cụ:
-
Thùng ủ hoặc thùng nhựa có nắp đậy.
-
Dụng cụ đảo trộn (xẻng nhỏ, gậy).
-
Vật liệu giàu carbon (C) và giàu nitơ (N).
Bước 2 – Xếp lớp nguyên liệu:
-
Lớp dưới cùng: Lá khô, giấy vụn (giàu C).
-
Lớp giữa: Rau củ, vỏ trái cây (giàu N).
-
Xen kẽ các lớp cho đến khi đầy thùng.
Bước 3 – Duy trì độ ẩm:
-
Đống ủ cần ẩm như miếng bọt biển vắt khô.
-
Nếu quá khô, thêm nước; nếu quá ướt, thêm lá khô.
Bước 4 – Đảo trộn định kỳ:
-
7–10 ngày đảo một lần để bổ sung oxy, giúp vi sinh vật hoạt động.
Bước 5 – Thu hoạch:
-
Sau 1–3 tháng, khi compost tơi, mùi đất thơm là có thể sử dụng.
Phân hữu cơ tự làm – bảng so sánh với phân hóa học
| Tiêu chí | Phân hữu cơ tự làm | Phân hóa học |
|---|---|---|
| Chi phí | Gần như 0 (tận dụng rác bếp) | Tốn kém khi mua thường xuyên |
| An toàn môi trường | Cao, không gây ô nhiễm | Có thể gây thoái hóa đất |
| Dinh dưỡng | Đa dạng, bền lâu | Tập trung vào một số chất |
| Cải tạo đất | Tốt, tăng tơi xốp và giữ ẩm | Không cải thiện cấu trúc đất |
Phân hữu cơ tự làm – mẹo để ủ nhanh và không mùi
-
Cắt nhỏ nguyên liệu trước khi ủ để phân hủy nhanh hơn.
-
Duy trì tỉ lệ Carbon:Nitơ khoảng 25–30:1.
-
Che kín đống ủ bằng bạt hoặc nắp để tránh mưa và côn trùng.
-
Đặt thùng ủ ở nơi thoáng mát, tránh nắng gắt.
Phân hữu cơ tự làm – kinh nghiệm thực tế từ người trồng cây
Nhiều người mới bắt đầu ủ phân hữu cơ tự làm thường gặp vấn đề mùi hôi. Kinh nghiệm là:
-
Không cho quá nhiều nguyên liệu giàu N (rau, quả) liên tục, cần xen kẽ với vật liệu khô.
-
Đảo trộn định kỳ và giữ ẩm hợp lý.
-
Sử dụng chế phẩm vi sinh (EM, Trichoderma) để tăng tốc phân hủy.