Cách trồng cây bonsai – Nghệ thuật thu nhỏ thiên nhiên trong tầm tay
Cây bonsai không chỉ đơn thuần là một loại cây cảnh, mà còn là một bộ môn nghệ thuật đòi hỏi sự kiên nhẫn, tinh tế và hiểu biết sâu sắc về tự nhiên. Với người mới bắt đầu, việc nắm được cách trồng cây bonsai đúng kỹ thuật ngay từ đầu sẽ giúp rút ngắn thời gian chăm sóc và tăng tỷ lệ thành công.
Bài viết này sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình trồng bonsai từ A-Z, bao gồm chọn cây giống, kỹ thuật tạo dáng, tưới nước, bón phân và phòng bệnh – tất cả đều đơn giản, dễ áp dụng.
Cách trồng cây bonsai: Hiểu đúng trước khi bắt đầu
Định nghĩa về bonsai
Bonsai là nghệ thuật trồng cây cảnh trong chậu nhỏ, mô phỏng hình dáng cổ thụ ngoài tự nhiên. Mục tiêu là tạo nên một cây nhỏ nhưng có hồn cổ kính, thể hiện tuổi đời và vẻ đẹp hài hòa trong không gian hạn chế.
Những đặc điểm khiến bonsai trở nên đặc biệt:
-
Rễ, thân, tán lá được tạo dáng uốn lượn, thể hiện thời gian và sự khéo léo.
-
Cây thường sống lâu, càng lớn tuổi càng có giá trị thẩm mỹ cao.
-
Mỗi cây bonsai là một tác phẩm nghệ thuật độc bản.
Cách trồng cây bonsai: Lựa chọn giống cây phù hợp
Không phải loại cây nào cũng có thể tạo thành bonsai. Việc lựa chọn giống cây thích hợp là bước đầu tiên và rất quan trọng.
Những giống cây bonsai phổ biến dễ trồng:
| Giống cây | Đặc điểm nổi bật | Phù hợp người mới |
|---|---|---|
| Sanh | Dễ uốn, sinh trưởng nhanh | Rất phù hợp |
| Tùng la hán | Hình dáng thanh thoát, cổ điển | Phù hợp |
| Lộc vừng | Lá nhỏ, có thể tạo dáng mềm mại | Trung bình |
| Mai chiếu thủy | Hoa trắng nhỏ, hương thơm nhẹ | Phù hợp |
| Kim quýt | Lá nhỏ, ít rụng, dễ chăm sóc | Rất phù hợp |
Bạn có thể tham khảo các mẫu bonsai giống chất lượng tại vườn cây kiểng để chọn lựa cây phù hợp nhất với mục đích và không gian sử dụng.
Cách trồng cây bonsai đúng kỹ thuật cho người mới bắt đầu
Bước 1: Chuẩn bị cây giống
-
Chọn cây có bộ rễ khỏe, thân không bị sâu bệnh.
-
Ưu tiên cây có tán lá gọn, dễ uốn dáng.
Bước 2: Chuẩn bị đất và chậu
-
Chậu nên có lỗ thoát nước tốt, thường dùng chậu đất nung hoặc gốm.
-
Hỗn hợp đất trồng bonsai nên gồm:
-
40% đất thịt nhẹ
-
30% cát hoặc xỉ than
-
30% phân chuồng hoai mục
-
Bước 3: Trồng cây vào chậu
-
Tỉa bớt rễ tơ và rễ già để dễ định hình.
-
Đặt cây vào giữa chậu, cố định rễ bằng dây đồng nếu cần.
-
Lấp đất vừa phải, giữ gốc cây ổn định.
-
Tưới nước nhẹ sau khi trồng.
Cách uốn dáng cây bonsai cho người mới
Tạo hình bonsai là phần thú vị nhất, nhưng cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiến thức nền tảng. Dưới đây là một số dáng cơ bản và dễ thực hiện.
Các dáng bonsai phổ biến:
-
Dáng trực (thẳng đứng): Thân cây thẳng đứng, biểu tượng cho chính trực.
-
Dáng xiên: Thân cây nghiêng một góc, thể hiện sự vươn lên.
-
Dáng huyền: Thân cây đổ xuống dưới miệng chậu, mô phỏng cây mọc bên vách núi.
-
Dáng song thụ: Hai thân cây mọc từ cùng một gốc.
Mẹo uốn cành:
-
Dùng dây nhôm hoặc đồng mềm, uốn theo chiều cong mong muốn.
-
Không quấn quá chặt để tránh làm gãy cành.
-
Thời điểm thích hợp: khi cây còn non, cành dễ định hình.
Cách chăm sóc cây bonsai sau khi trồng
Chăm sóc đúng cách sẽ giúp cây phát triển ổn định và giữ được dáng đẹp.
1. Tưới nước
-
Bonsai không cần tưới nhiều như cây thường.
-
Kiểm tra bề mặt đất – nếu khô thì tưới, nếu còn ẩm thì không cần.
-
Tưới vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.
2. Bón phân
-
Bón định kỳ 1–2 tháng/lần bằng phân hữu cơ hoặc phân tan chậm.
-
Tránh bón quá nhiều gây cháy rễ.
3. Cắt tỉa
-
Cắt bỏ lá già, cành dư để giữ dáng cây.
-
Tỉa định kỳ 1 tháng/lần giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi dáng chính.
Cách trồng cây bonsai trong nhà và sân vườn
Vị trí trưng bày phù hợp:
-
Trong nhà: Nên chọn vị trí gần cửa sổ, có ánh sáng gián tiếp.
-
Ngoài trời: Ưu tiên nơi thoáng mát, tránh nắng gắt và mưa lớn.
Những điều cần lưu ý:
-
Cây trồng trong nhà cần đưa ra nắng nhẹ 2–3 giờ/tuần.
-
Tránh đặt gần luồng gió điều hòa mạnh hoặc quá kín khí.
Những lỗi thường gặp khi áp dụng cách trồng cây bonsai
❌ Tưới nước quá nhiều
-
Gây úng rễ, làm cây suy yếu.
-
Giải pháp: Kiểm tra đất trước khi tưới.
❌ Không uốn định kỳ
-
Cây mất dáng, khó sửa sau này.
-
Giải pháp: Định kỳ mỗi 2–3 tuần kiểm tra và điều chỉnh dáng cây.
❌ Dùng đất giữ nước quá lâu
-
Dễ gây nấm rễ, cản trở hô hấp.
-
Giải pháp: Trộn thêm đá pumice hoặc xỉ than để tăng thoát nước.
Cách nhân giống cây bonsai từ cây gốc
Bạn có thể nhân giống bonsai từ các phương pháp như:
-
Chiết cành: Phù hợp với các cây thân gỗ như sanh, mai chiếu thủy.
-
Giâm cành: Dễ thực hiện với kim quýt, trắc bách diệp.
-
Ươm từ hạt: Phù hợp nếu bạn muốn tạo bonsai từ đầu, mất thời gian hơn nhưng độc đáo hơn.
Kết luận: Cách trồng cây bonsai là hành trình nghệ thuật dành cho người yêu cây
Hiểu rõ cách trồng cây bonsai không chỉ giúp bạn tạo ra một chậu cảnh đẹp mà còn mở ra hành trình gắn bó lâu dài với thiên nhiên. Đây là loại cây cảnh không đòi hỏi đầu tư quá nhiều tiền, nhưng cần sự kiên trì, kỹ thuật và cả cái tâm với nghệ thuật.
Nếu bạn đang tìm nơi uy tín để bắt đầu hành trình trồng bonsai, hãy truy cập vườn cây kiểng – nơi chia sẻ kiến thức, giống cây và dụng cụ chăm sóc bonsai cho cả người mới lẫn người chơi lâu năm.